Thuật ngữ chỉ số P/E, chỉ số P/E như thế nào là tốt?
Chỉ số P/E là một trong những loại chỉ số tài chính cơ bản nhất và nó được sử dụng rộng rãi để định giá cổ phiếu. Vậy P/E là gì? Chỉ số P/E như thế nào là tốt? Bài viết dưới đây sẽ giải thích cho bạn hiểu rõ hơn vấn đề đó.
Chỉ số P/E là gì? Ý nghĩa của chỉ số P/E
Chỉ số Price to Earning ratio viết tắt là P/E: là chỉ số đánh giá mối quan hệ giữa giá thị trường cổ phiếu (Price) và mức thu nhập trên một cổ phiếu (EPS).
Công thức tính của chỉ số P/E:
Chỉ số P/E được tính = Giá thị trường bình quân của cổ phiếu do doanh nghiệp phát hành trong một kỳ nhất định/ Cho thu nhập bình quân trên một cổ phần mà doanh nghiệp phải trả cho nhà đầu tư trong kỳ đó.
- Công thức cụ thể như sau:
Chỉ số P/E = Giá thị trường một cổ phiếu/ Thu nhập bình quân của một cổ phần.
Vì:
Thu nhập bình quân của một cổ phần = Tổng thu nhập trong kỳ/ Tổng số cổ phần
Nếu giá cổ phiếu của công ty Vinamilk VNM bán trên thị trường CK là 150.000 đồng và thu nhập mỗi cổ phiếu là 7.500đ thì chỉ số P/E =150.000 / 7.500 = 20, điều này có nghĩa là nhà đầu tư sẵn sàng chi trả 20 đồng cho mỗi 1 đồng lợi nhuận mà Vinamilk kiếm được trong vòng 1 năm.Ví dụ:
Nếu chỉ số P/E mà giảm xuống còn 10 có nghĩa là nhà đầu tư chỉ phải trả 10 đồng cho mỗi 1 đồng lợi nhuận đó.
Đơn giản hơn: P/E = Số năm hòa vốn (Nếu lợi nhuận năm đó không đổi).
P/E là số liệu được tính toán dựa trên số liệu 4 quý liên tiếp.
Nhà đầu tư cần phân biệt rõ hai loại chỉ số P/E: loại tính toán bằng thu nhập bốn quý trước đó (trailing P/E) và loại dự báo thu nhập của bốn quý tiếp theo (forward P/E hay P/E dự phóng). Nói đơn giản P/E, thì nên hiểu nó là trailing P/E.
Ví dụ P/E của công ty Vinamilk là 20, đó là một con số khá hợp lý, nhưng nếu Vinamilk mà tăng trưởng 30% vào năm sau, thì forward P/E sẽ là 15.4, được đánh giá khá là rẻ.
Ý nghĩa của chỉ số P/E
Chỉ số P/E thể hiện mức giá mà nhà đầu tư sẵn sàng bỏ ra cho một đồng lợi nhuận thu được từ cổ phiếu đó.
Chỉ số P/E được hiểu: nhà đầu tư sẵn sàng chi trả bao nhiêu tiền cho 1 đồng lợi nhuận.
Nếu chỉ số P/E thấp:
- Cổ phiếu đó đang có định giá thấp.
- Công ty đó đang gặp vấn đề (tài chính, kinh doanh…).
- Công ty đó xuất hiện lợi nhuận đột biến. Có thể do bán tài sản hoặc do một nguyên nhân khác.
- Công ty đó đang ở vùng đỉnh của chu kỳ kinh doanh – cổ phiếu theo chu kỳ
Nếu chỉ số P/E cao:
- Cổ phiếu đó đang định giá cao.
- Triển vọng công ty đó trong tương lai rất tốt.
- Lợi nhuận ít nhưng chỉ mang tính chất tạm thời.
- Công ty đó đang ở vùng đáy chu kỳ kinh doanh – cổ phiếu theo chu kỳ.
Chỉ số P/E như thế nào là tốt?
Chỉ số P/E chỉ có tác dụng khi chúng ở cùng một hoàn cảnh và điều kiện như nhau. Một số yếu tố ảnh hưởng sẽ đến P/E như: tốc độ tăng trưởng, lợi thế về cạnh tranh, độ an toàn, rủi ro về mặt tài chính, ngành, nghề kinh doanh. Một số điều kiện vĩ mô khác như: lạm phát, lãi suất, GDP của đất nước…
Khi các điều kiện trên như nhau, thì chỉ số P/E càng thấp càng tốt.
Thực sự để đánh giá được chỉ số P/E như thế nào là tốt? Hoặc chỉ số P/E như thế nào là hợp lý thì rất khó, tuy nhiên nếu nhà đầu tư xem trọng P/E thì có thể lưu ý vài góc độ sau:
- Công ty đó phát triển nhanh hay không (nếu tăng trưởng khoảng 5-7% mà chỉ số P/E vẫn cao ngất ngưởng, chứng tỏ giá cổ phiếu đó quá cao).
- Chỉ số P/E của ngành (nếu so sánh chỉ số P/E của một công ty điện lực với một công ty kỹ thuật cao là điều hoàn toàn vô nghĩa).
- Chỉ số P/E sẽ ngược chiều với 2 yếu tố: mức độ lạm phát và lãi suất trái phiếu.
- Yếu tố rủi ro của doanh nghiệp đó như: rủi ro về tài chính(nợ…), rủi ro về kinh doanh (khả năng xâm nhập ngành, rủi ro về quản trị …).
- Công ty đó có phải là công ty theo chu kỳ không?
Tuy nhiên, nếu nhà đầu tư chỉ thuần về sử dụng chỉ số P/E, thì nên xem xét các doanh nghiệp đó có chỉ số P/E < 1/ Lãi suất của ngân hàng.
Ví dụ: Lãi suất ngân hàng = 6.5%, thì khi đó P/E < 15.4. Tuy nhiên để an toàn hơn, nhà đầu tư có thể hạ xuống mức thấp hơn, ví dụ P/E < 10 chẳng hạn.
Thông thường, chỉ số P/E từ 5-12 được coi là bình thường. Khi bạn mua cổ phiếu có P/E cao trong điều kiện kinh tế của nước ta hiện tại P/E > 15. Bạn phải đảm bảo đó là công ty chất lượng tốt, hoặc bạn phải định giá cổ phiếu dựa trên những phương pháp khác.
Chỉ số P/E cao thường mang tính rủi ro cao hơn so với P/E thấp, (tất nhiên nếu nhà đầu tư hiểu và dựa vào phần vừa viết trên, còn bạn là “gà mờ” thì P/E dù có thấp bạn vẫn chết bình thường). Chỉ số P/E cao thường gắn liền với các công ty tăng trưởng, chỉ số P/E thấp là đặc tính thường thấy của các loại cổ phiếu giá trị.
Các lưu ý về chỉ số P/E
Chỉ số P/E là một chỉ số khá đơn giản và rất dễ để tính toán, cũng như là công cụ để định giá hiệu quả trong đầu tư, nhưng bạn cần vài lưu ý:
- EPS có thể mang giá trị âm và chỉ số P/E không có ý nghĩa kinh tế nếu mẫu số âm, do đó bạn cần phải sử dụng các công cụ định giá khác.
- Lợi nhuận dễ biến động,dễ bóp méo do đó chỉ số P/E cũng dễ biến động và bóp méo => Nên đánh giá P/E qua thời gian từ 3-5 năm.
Trên đây là khái niệm P/E, chỉ số P/E như thế nào là tốt? Hy vọng những thông tin trên hữu ích với bạn. Ngoài ra để nâng cao kiến thức chuyên môn và đầu tư có hiệu quả bạn nên tham khảo các khóa học phân tích đầu tư chứng khoán tại các địa chỉ đào tạo uy tín.
